George Albrecht Cirksena van Oost-Friesland (13 juni 1690 – Aurich, 11 juni 1734) is van 1708 tot aan zijn dood vorst van Oost-Friesland. Hij behoort tot het huis Cirksena. George Albrecht is de tweede, maar oudst overlevende zoon van vorst Christiaan Everhard van Oost-Friesland uit diens huwelijk met Eberhardina Sophia, dochter van graaf Albrecht Ernst van Oettingen-Oettingen. In 1708 volgt hij zijn vader op als vorst van Oost-Friesland.
Kerstvloed van 1717 In 1717 wordt Oost-Friesland zwaar getroffen door de Kerstvloed, waarbij 2.752 mensen verdrinken en vele streken verwoest worden. Onder het bewind van George Albrecht escaleert het al lang aanslepende conflict tussen de Staten en het huis Cirksena in 1726/1727 tot de Appeloorlog, die uiteindelijk door de vorst gewonnen wordt. Zelfs de stad Emden, die zich het hardst opstelt tegen George Albrecht, onderwerpt zich. Omdat zijn kanselier Enno Rudolph Brenneysen slechte onderhandelingsvaardigheden heeft, blijft het conflict tussen de strijdende partijen echter aanslepen.
Zijn strijd tegen het alcoholisme Hoewel de kanselier en de vorst de rebellen bedreigen met zware straffen, krijgen deze in 1732 amnestie van keizer Karel VI. In 1715 vaardigt George Albrecht de eerste dekhengstwetgeving [2] ter wereld uit. Ook sticht hij in 1729/1730 de nederzetting Carolinensiel [1] , genoemd naar zijn tweede echtgenote Sophia Carolina van Brandenburg-Bayreuth. Bovendien probeert hij de hoge alcoholverslaving in zijn gebieden aan te pakken door in februari 1731 klootschietwedstrijden te verbieden. Hij veroordeelt de uitspattingen tijdens zulke wedstrijden, zoals bras- en zuippartijen of vechtpartijen, zeer scherp. Ook dit verslechtert de verhouding tussen de vorst en zijn onderdanen. In juni 1734 sterft hij op 43-jarige leeftijd aan een beroerte. Zijn zoon Karel Edzard volgt hem op. Ook hij kan het conflict met de Oost-Friese Staten niet oplossen.
De Kerstvloed van 1717. De Kerstvloed is een stormvloed die optreedt in de nacht van 24 op 25 december 1717 en grote gevolgen heeft gehad voor de getroffen gebieden aan de Noordzeekust. De Kerstvloed is het gevolg van een noordwesterstorm, die in de kerstnacht het kustgebied van Nederland, Duitsland en Scandinavië treft . In totaal zijn er zo'n 14.000 mensen verdronken. Het is de laatste grote overstroming in Noord-Nederland geweest. Afbeelding: Koper gravure Illustratie van de bijna bovennatuurlijk hoge vloed van water op H (gehaast) Christus-Dag 1717 en op 25. Hornung (= februari) 1718. includet en foldet in het boek van Philomon Adelsheim: New and Improved War(,) Murder and Death(,) Jammer- en Noth-Calender/ Op het jaar na de barmhartige heilige geboorte van onze HErrn en Saviour JEsu Christi M DCC XIX. In welke kant van de beschrijving van de onweersbui / schok / de planeten Lauff en Gang / met dezelfde natuurlijke genegenheid / kan ook worden gevonden een gedetailleerde beschrijving van de verschrikkelijke stormen / en dus bijna veroorzaakt over natuurlijk hoog water overstromingen / waarmee Gods hand op H.(gehaast) Christus-Dag 1717, en de 25e Hornung (= februari) 1718 achtervolgde het land op de Noord-,, ) Zuid-en Oostzee, naast een koper / die duidelijk vertegenwoordigt deze straf van God. Uitgever Johann Andrea Endters sel. Zoon en erfgenaam, Neurenberg 1719. Licentie: Public Domain.
Huwelijk Op 23 september 1709 huwt George Albrecht met Christiane Louise (1691-1723), dochter van vorst George August Samuel van Nassau-Idstein.
Ze krijgen vijf kinderen: 1. George Christiaan (1710-1711) 2. Henriette Charlotte (1711-1711) 3. Karel Christiaan (1715-1715) 4. Karel Edzard (1716-1744), volgt als vorst van Oost-Friesland zijn vader op 5. Henriette Augusta Wilhelmina (1717-1717)
Op 8 december 1723 treedt hij in het huwelijk met zijn tweede echtgenote Sophia Carolina (1707-1764), dochter van Christiaan Hendrik van Brandenburg-Bayreuth (1661-1708). Hun huwelijk blijft kinderloos.
Bronnen, noten en/of referenties: 1. Carolinensiel is een plaats in het noordoosten van de Duitse landstreek Oost-Friesland, behorend tot de deelstaat Neder-Saksen en het Landkreis Wittmund. Officieel is het een stadsdeel van Wittmund. Het ligt aan de Harle, enkele kilometers voordat dit riviertje uitmondt in de Waddenzee. Carolinensiel wordt in 1729/30 gesticht door vorst George Albrecht van Oost-Friesland, nadat het grondgebied gedurende de jaren daarvoor is herwonnen op de Harlebucht. De nederzetting krijgt de naam van zijn gemalin, Sophia Carolina van Brandenburg-Kulmbach. Het naamdeel - siel verwijst zoals bij de meeste kustplaatsen in Oost-Friesland naar de spuisluis (in Noord-Nederland: zijl), waarbij de nederzetting ontstaat. Aan de haven wordt in 1765 op initiatief van Frederik de Grote op nieuw aangewonnen land een tweede toegevoegd die de naam Friedrichsschleuse krijgt. Carolinensiel ontwikkelt zich al snel tot een van de belangrijkste zeehavens van Oost-Friesland: alleen die van Emden zou belangrijker blijven. Aan het begin van de 20e eeuw zet het verval in, omdat grotere zeeschepen de haven niet kunnen bereiken. Ten noorden van Carolinensiel wordt in de jaren '50 een nieuwe haven met bijbehorende nederzetting aangelegd, die van Harlesiel. Sindsdien vertrekken de veerboten naar het eiland Wangerooge niet meer vanuit Carolinensiel zelf. De spoorlijn van Carolinensiel naar Jever, die in 1888 is geopend, wordt in 1989 buiten gebruik genomen. Carolinensiel is vanaf het begin van de 20e eeuw van belang voor de visserij (met name die op garnalen, inmiddels vanuit Harlesiel), hoewel de oudste historische haven nog slechts een museumhaven is. Zowel de oude kern van Carolinensiel als het strand van Harlesiel fungeren als toeristentrekker. De middelste haven, die van Friedrichsschleuse, is een jachthaven. 2. Algemene bron: Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Georg Albrecht (Ostfriesland) op de Duitstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt.
|
|||||||||||||||||||
.jpg "Georg Albrecht Cirksena van Oost-Friesland. Portret: Olie op canvas door Johann Conrad Eichler, geschilderd in 1718. Hoogte: 97.8 cm, breedte: 76.2 cm. Fotograaf: Veilinghuis Doroteheum. Licentie: Public Domain.")
Voorafgaand artikel
